Sterowce w wojsku niemieckim

Zeppelin, flieg, Hilf uns im krieg, Flieg nach England, England wird abgebrannt, Zeppelin, flieg.

Oznaczenia: sterowce Zeppelin oznaczane fabrycznie LZ, w wojsku miały oznaczenie Z (Zeppelin) i numer liczbami rzymskimi (np. LZ 3 = Z I), od 1915 oznaczenie LZ i numer liczbami arabskimi (od LZ 34). W Marynarce miały zawsze oznaczenie L i numer liczbami arabskimi (np. LZ 14 = L 1). Żeby sprawa nie była taka prosta, armia nadawała przed wojną te same numery różnym sterowcom w miarę jak wykruszały się z eksploatacji, np. pierwszy Z I to LZ 3, drugi - LZ 15, a trzeci (sic!) - LZ 19. Sterowce Schütte-Lanz nosiły wojskowe oznaczenie SL i numer liczbami rzymskimi, a później arabskimi, Parseval oznaczenie wojskowe P i numer liczbami rzymskimi, a później arabskimi, Militär-Groß-Basenach oznaczenie M i numer liczbami rzymskimi, Siemens-Schuckert oznaczenie SS i numer rzymski, a cywilne nosiły jeszcze nazwy własne (też niekiedy powtarzające się), a od roku 1930 także cywilną rejestrację, np. Zeppelin LZ 127 - "D-LZ127", Parseval-Naatz PN-30 - "D-PN30".

Pierwszym sterowcem w armii był w 1908 M I (Militär-Groß-Basenach), drugim Zeppelin LZ 3, czyli Z I. Kolejne wojskowe statki to: sztywny Z II Zeppelina, półsztywny M II (a) i miękki P.L.2 Parsevala, czyli P I. Latem 1909 roku odbyły się pierwsze manewry (Döberitz ?) z udziałem sterowców.

Cywilna firma Motor1uftschiff-Studien GmbH. (M.St.G.) posiadała Parsevala P.L.3, który w czasie wystawy ILA w 1909 w Hamburgu odbył 61 lotów z 600 pasażerami (1,5 miliona osób zwiedziło wystawę!), a później służył w armii jako P II. Na przełomie X i XI 1909 miały miejsce drugie, 3-tygodniowe wielkie manewry w Nadrenii z udziałem sterowców M II, Z II, P I i zmodernizowanego P.L.3 (z cywilnym oznaczeniem), który po manewrach został w armii jako P II, czyli szósty sterowiec wojskowy. W kwietniu 1910 kolejne manewry z udziałem M I, Z II, P II. Po ich zakończeniu Z II został rozbity, dlatego zakupiono u Zeppelina jego następcę LZ 9 (X.1911), któremu nadano numer straconego sterowca, czyli Z II (zastępczy, niem: Ersatz).

Pierwsze sterowce produkowane przez Zeppelina nie od razu trafiły do wojska: LZ 1 z 1900 został rozebrany po kilku lotach, LZ 2 rozbity 17.I.1906 w pierwszym i jedynym niekontrolowanym locie (w czasie lotu wysiadły oba silniki, sterowiec zamienił się w wolny balon, jednak wylądował awaryjnie koło Kisslegg - w nocy burza zerwała sterowiec i uległ całkowitemu rozbiciu - od czasu wypadku sterowce mocowano tylko za jeden koniec, aby mógły się swodobnie obracać i poddawać naporowi wiatru - LZ 2 był niefortunnie przymocowany za oba końce), dopiero LZ 3, zbudowany przez Dürra z części rozbitego LZ 2, oblatany 9.X.1906 był sterowcem udanym (co udowodnił 8-godzinnym lotem z 25 osobami na pokładzie) i został zakupiony w 1908 przez wojsko (jako szkolny sterowiec Z I służył do 1913 kiedy w końcu został złomowany jako przestarzały i wyeksloatowany). Po udanych lotach LZ 3 wojsko złożyło zamówienie na sterowiec zdolny do 24-godzinnego lotu. LZ 4 oblatany 20.VI.1908, tydzień później odbył udany 12-godzinny lot do Zurychu i z powrotem (12 osób na pokładzie). Wreszcie 4-5.VIII.1908 pod dowództwem Ferdinanda von Zeppelin sterowiec odbył lot na trasie Friedrichshafen - Strassbourg - Mainz - Stuttgart - Echterdingen, przerwany awarią silnika. Stary Zeppelin sam posadził koło Echterdingen LZ 4 na ziemi - bez żadnej załogi naziemnej! Pomocy po umocowaniu sterowca udzieliły zaalarmowane dwie kompanie wojska, Zeppelin udał się do miasta, w którym służył. Po południu zerwała się wichura i sterowiec uwolnił się z cum - dwaj inżynierowie na pokładzie desperacko usiłowali opróżnić zbiorniki, aby sterowiec opadł, ale wpadł na drzewo i zapalił się. Bez ofiar. Paradoksalnie katastrofa obróciła się w sukces, tzw "cud pod Echterdingen" - spontaniczna zbiórka pieniędzy już po jednym dniu przyniosła równowartość LZ 4! Następny sterowiec Zeppelina LZ 5 z maja 1909 został zakupiony przez wojsko jako Z II.

Warto zauważyć, że armia zaczęła używać sterowców trzech typów (miękkich Parsevala, półsztywnych MGB i sztywnych Zeppelina), stawiała im w 1909 roku następujące wymagania: prędkość: 54km/h, długotrwałość lotu: 38h, zasięg: 2000km, pułap: 1,5km, udźwig: 300-400kg bomb.

Siły lotnicze pod koniec 1910

Kraj	Sterowce	Samoloty
Niemcy	9	5
Wielka Brytania	2	4
Francja	3	36
Włochy	3	2
Rosja	3	3
USA	2	2

W październiku 1911 powołano w armii Inspektion des Militär-Luft- und Kraftfahrzeugwesens (ILuK), inspektorem został generał major Wilhelm Messing, a armia otrzymała nowy LZ 9, który zastąpił zniszczony Z II i dostał jego numer (tzw. zastępczy - Ersatz). Udźwig był imponujący - 4,6t, prędkość 78km/h, promień działania 800km. Przewaga sterowców nad samolotami była do połowy I wojny miażdżąca, zwłaszcza w osiągach, np. sterowiec LZ 11 Viktoria Luise potrzebował tylko 5 minut aby osiągnąć wysokość 1km, podczas gdy samoloty potrzebowały na to kilkanaście-kilkadziesiąt minut. W 1912 roku zasięg sterowców wzrósł do 1000km. W grudniu 1912 roku armia otrzymała sterowiec kolejnego producenta: sztywny sterowiec Schütte-Lanz o drewnianej konstrukcji.

Pierwsze sterowce armijne padały jak muchy: 24.IV.1910 w czasie burzy rozbity został Z II (LZ 5), przestarzały Z I (LZ 3) został złomowany w marcu 1913, zastępczy Z I (LZ 15) rozbity został 19.III.1913 w czasie nocnego lądowania w burzy, drugi zastępczy Z I (LZ 19) został uszkodzony 13.IV.1914 podczas awaryjnego lądowania wymuszonego złą pogodą (potem złomowany), przestarzały drugi zastępczy Z II (LZ 9) został złomowany 1.VIII.1914.
W chwili wybuchu wojny armia miała 11 sterowców, w tym 6 zeppelinów (Z IV, Z V, Z VI, Z VII, Z VIII, Z IX), dwa przejęte cywilne sterowce pasażerskie ("Hansa", "Sachsen") i kilka sterowców innych producentów (SL II, P IV, M IV [typ b, przebudowany do c]).

Marynarka dysponowała w chwili rozpoczęcia wojny tylko jednym sterowcem - zeppelinem LZ 24 z wojskowym oznaczeniem L 3, bazującym w Fühlsbüttel. Dwa pierwsze sterowce marynarki zostały już zniszczone: L 1, czyli LZ 14 z 1912 (w służbie od X.1912 jako statek doświadczalny i szkolny, stacjonował w Berlinie/Johannisthal) rozbity 9.IX.1913 w czasie sztormu koło wyspy Helgoland (14 osób zginęło, 6 przeżyło), a L 2, czyli LZ 18 (w służbie od IX.1913, pierwszy sterowiec Zeppelina bez zewnętrzengo kilu i z obudowanymi gondolami) zapalił się 17.X.1913 nad podberlińskim lotniskiem Johannisthal, a cała załoga oraz sztabowcy Admiralicji i pracownicy Zeppelina zginęli (14 + 14 osób; przyczyną były ładunki elektrostatyczne zbierające się na kontrukcji).

Kilka sterowców cywilnych Zeppelina (Viktoria Luise, Hansa, Sachsen) firmy Delag zostało przez wojsko przejętych (Viktoria przez marynarkę, pozostałe przez armię) i używane były jako szkolne.

Stan na dzień 1 sierpnia 1914 roku

Z IV	Królewiec	Hauptmann von Quast
Z V	Poznań	Hauptmann Grüner
Z VI	Kolonia-Butzweilerhof	Hauptmann Kleinschmidt
Z VII	Baden-Oos	Hauptmann Felix Jacobi
Z VIII	Trewir	Hauptmann Andree
Z IX	Drezno	Hauptmann Horn
Hansa (szkolny)	Düsseldorf	?
Sachsen (szkolny)	Lipsk	Leutnant Ernst Lehmann
SL II	Legnica	Hauptmann von Wobeser
P IV	Berlin-Johannisthal	Hauptmann Neuschler (?)
M IV-b	Berlin-Biesdorf	Hauptmann von Jena
L 3	Fühlsbüttel	?
Viktoria Luise (szkolny)	?	?

Więcej

Autor, wersja, nowości itp...